Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremler vatanımızda her anlamda büyük yıkıma sebep oldu. Binlerce hatta yüzbinlerce insanımızı dikkatsizlik ve yeterli denetim olmaması yüzünden ne yazık ki kaybettik. Pekçok bina yıkıntı yığını haline geldi. eski yerleşim bölgeleri, tarihi eserler ve daha çok fazla şey bu deprem felaketi sebebiyle yok oldu. Buna rağmen bütün Türkiye’de eşine azca rastlanır bir yardım seferberliği başladı. Milyonlarca insan depremzedelerin yaralarını birazcık da olsa sarabilmek için çok büyük bir emek ve zaman harcadı ve harcıyor. Normal olarak bu yardım seferberliğinde başka ülkeler ve yabancı dostlarımız da bizleri yalnız bırakmadılar. Öte taraftan büyük dayanışmanın mühim adımlarından biri 15 Şubat’ta atıldı. Türkiye’deki bütün radyo ve televizyonlardan ortak gösterilen “Türkiye Tek Yürek” kampanyasına milyonlarca insan katıldı. Fazlaca sayıda şahıs ve kurum, mühim miktarlarda maddi bağış yapacağının sözünü verdi. Kampanyada 9 milyondan fazla SMS gönderildi, 115 milyar 146 milyon 538 bin lira nakdi yardım toplandı.
Sadece geçmişte yaşanmış olan birtakım vakalar, toplanan yardımların yerine ulaşamama ihtimalini akıllara getiriyor. Şu sebeple daha ilkin düzenlenen birtakım kampanyalarda gerekseme sahiplerine yardım etme sözü veren birtakım şahıs ve kurumların, sözlerini yerine getirmediği biliniyor. Pekala, vaatlerin yerine getirilmediği durumlarda ne olur? Şahıs yada kurumlar cezalandırılabilir mi? Detaylara beraber bakalım.
Gazeteci Özlem Gürses, geçmiş yıllarda yardım kampanyalarında vaatlerini yerine getirmeyen şahıs ve kurumlarla karşılaştığını ifade ediyor
Gürses, geçmiş yıllarda bir tv kanalında Mehmetçik Vakfı için düzenlenen bir yardım organizasyonunda sunuculuk yaptığını ve bu zamanda yardım vaadini yerine getirmeyen şahıs ve kurumlarla karşılaştığını hatırlatıyor.
Gürses mevzuyla ilgili, “Gösterim esnasında pek çok şahıs ve kurum yetkilisi arayarak değişik meblağlarda bağışta bulunmuş oldu, sadece birkaç gün sonrasında bu vadedilen bağışların gelmediğini öğrenince program yayınını açarak ödemeyen şahıs ve kurumları tek tek arayarak verdikleri sözleri hatırlatma gereği duydum.” ifadelerini kullanıyor. Pekala, vaadini yerine getirmeyenler herhangi bir yaptırımla karşılaşıyor mu, ceza verilmesi mümkün mü?
Avukat Gökhan Ahi, bağış vaadini yerine getirmeyenler için uygulanabilecek herhangi bir yasal yaptırımın olmadığını belirtiyor
Ahi, mevzu hakkında “İster TV’de kamuya açık bir biçimde bağış vaadi verilsin isterse sözlü olarak duyurulsun, affetme sözünün geçerliliği yazılı şekle bağlanmıştır. Şu demek oluyor ki, bağışlayan ile bağış alacaklısının aralarında yazılı bir sözleşme yapmaları gerekmektedir. Yazılılık koşulu sağlanmadığı için TV’de verilen bağış sözünün hukuki bir geçerliliği yoktur. Bağış sözünün tutulmaması yada vaat edilenden tamamlanmamış bağış gönderilmesi, olsa olsa etik bir sorun olarak değerlendirilir.” ifadelerini kullanıyor.
Vaadini yerine getirmek istemeyen şahıs yada kurumlardan, kamu kuruluşları da ilgili yardım tutarını temin edemiyor
Şu sebeple ilgili bağış, hiçbir vakit kamu alacağına dönüşmüyor. Mesela Türkiye Tek Yürek kampanyasındaki bağış alacaklısı AFAD adına İçişleri Bakanlığı. Sadece 6183 sayılı kanuna nazaran bağış sözü yada bağış sözleşmesi bir kamu alacağı değil. Bundan dolayı bakanlık ile bağışçılar içinde yazılı bir sözleşme yapılsa dahi bağış alacağı kamu alacağına dönüşmüyor, gecikme zammı ve öteki yaptırımlar uygulanamıyor.
Yardım, yazılı sözleşmeyle güvence altına alınsa dahi bağışçı vaadini yerine getirmeyebilir
Avukat Gökhan Ahi bu mevzuya, “Türk Borçlar Kanunu’nun 296’ncı maddesine nazaran yazılı olarak affetme sözü veren, sonradan mali durumunun değişmesi, bağış miktarının ailesine olan yükümlülüklerini aşmış olması, iflasına karar verilmiş olması şeklinde belli durumlarda da sözleşmeyle yüklendiği bağış sözünden dönebilir.” sözleriyle açıklık getiriyor.
Kısacası, zelzele bölgesine yardım vaadinde bulunup da sözünü yerine getirmeyen şahıs yada kurumlar için herhangi bir yasal yaptırım uygulanamıyor.
